Koronavirüs solunum yolu enfeksiyonuna neden olan ve insandan insana geçebilen bulaşıcı bir
virüstür. Virüsler kendi kendini çoğaltabilen, en basit organizmalar olarak bilinmektedir.
Sadece genetik yapısını taşıyan DNA veya RNA denilen molekülleri çevreleyen bir protein tabakasından ibarettir. Bazı virüslerde örneğin yeni koronavirüste olduğu gibi zarf adı verilen, onu çevreleyen bir yağ tabakası bulunmaktadır. Bu kadar basit bir organizmanın kendi kendine dışarda çoğalma yeteneği yoktur. Virüsler zorunlu hücre içi parazitlerdir; konak adı verilen, kendilerini özgün bir şekilde seçtiği hücrenin içerisine girdikleri zaman çoğalma yetenekleri olan bir mikroorganizmadır.
Coronavirüs pandemisi 1 Aralık 2019 tarihinde Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkmıştır. Çeşitli
hastalarda belirli bir neden olmaksızın gelişen ve tedavi ile aşılara cevap vermeyen bir zatürre
görülmesi üzerine SARS CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüs teşhis edildi. Kişiden kişiye
bulaşabilen virüsün bulaşma oranı 2020 Ocak ortasında büyüme gösterdi. İlerleyen zamanlarda
Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya- Pasifik’te yer alan çeşitli ülkelerde yaşanan virüs vakaları rapor
edilmeye başlandı. 11 Mart 2020’de Dünya Sağlık Örgütü tarafından küresel salgın ilan edildi.
13 Mart 2020’de Avrupa’nın artık koronavirüs krizinin merkez üssü haline geldiği bildirildi. 9 Kasım 2021 tarihi itibariyle dünyada 251.252.276 onaylanmış vaka, 227.469.739 iyileşen varken virüs nedeniyle
5.075.036 hasta öldü.
COVID-19’un semptomları
Hafif semptomlardan ağır hastalığa kadar değişkenlik göstermektedir.
Yaygın semptomları arasında baş ağrısı, koku ve tat kaybı, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı,
öksürük, kas ağrısı, boğaz ağrısı, ateş ve nefes alma güçlüğü yer alır. Aynı enfeksiyona sahip
kişilerde farklı semptomlar görülebilmektedir ve bu semptomlar zamanla değişiklik gösterebilir.
Daha önceden kulak, burun, boğaz rahatsızlığı olmayan kişilerde koku kaybı ile tat kaybının aynı
anda görülmesi % 95 özgüllük oranıyla COVID-19 ile ilişkilendirilir.
Çoğu hasta (%81) hafif ile orta şiddette semptomlar gösterirken (hafif derecede zatüreye kadar),
bir kısmı (%14) ağır semptomlar göstermekte (nefes darlığı, hipoksi, %50’den fazla akciğer
tutulumu gibi), az bir kısmı ise (%5) kritik semptomlar göstermektedir (solunum yetmezliği, şok,
çoklu organ disfonksiyonu gibi). Enfekte kişilerden ortalama olarak beşte biri hiçbir semptom
göstermemektedir. Asemptomik taşıyıcılar genellikle test olmamaktadır ve hastalığı
bulaştırabilirler. Bazı enfekte kişiler daha sonradan semptom göstermeye başlayabilir veya çok
hafif semptomlar gösterebilirler, bu kişilerde hastalığı bulaştırabilmektedir.
Çoğu enfeksiyonda olduğu gibi enfekte olunduktan sonra ilk semptompların ortaya çıkması için
kuluçka süresi olarak bilinen belirli bir sürenin geçmesi gerekir. Covid-19’un kuluçka süresi
ortalama dört ila beş gündür. Çoğu semptomik kişi temastan iki ila yedi gün arasında semptom
göstermeye başlar ve neredeyse semptomik hastaların tamamı on iki gün dolmadan bir veya
birden fazla semptom gösterir.