Hipertansiyon Belirtileri ve Nedenleri
Kan kalpten pompalanır ve damarlarda dolaşırken damarlara bir basınç uygular.
Tansiyon olarak tanımlanan kan basıncı değeri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Kan
basıncı sistolik ve diastolik olmak üzere ikiye ayrılır. Kalp kasılır ve damarlara doğru
kanı atar. Kanın damarlara attığı kan basıncına sistolik denir.
Kalp gevşediğinde ise hâlâ damarlarda kan basıncı bulunur. Bu basınca diastolik denir.
Sistolik kan basıncı büyük tansiyon; diastolik küçük tansiyon olarak da bilinir. 18 yaşın üstündeki erişkin bir
bireyin istirahat halindeki normal sistolik kan basıncı en yüksek 120mmHg, normal
diastolik kan basıncı ise en yüksek 80 mmHg olmalıdır. Hipertansiyon hastalarında kan
damarlarındaki basıncın değeri normalin üzerinde seyreder.
Hipertansiyon uzun bir süre belirti vermeden sessizce ilerleyebilen kronik bir hastalıktır.
Bu süreçte belirti vermeden kalp ve damar sistemi, böbrek ve beyin gibi hayati
organlara hasar verebildiği için “sessiz katil” olarak da adlandırılmaktadır. Bu yüzden
kan basıncının yüksek olduğunun belirlenebilmesi için belli aralıklarla ölçüm
yaptırılması gereklidir.
En sık görülen belirtiler;
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Çarpıntı
- Göğüs ağrısı
- Görme bozuklukları
- Kulaklarda çınlama
- Burun kanamaları
- Sık idrara çıkma
- Gece uykudan uyanıp idrar yapma
- Vücutta ödem şeklinde sıralanabilir.
- Halsizlik
- Yorgunluk
Hipertansiyona neden olan faktörler;
Tansiyon yüksekliğinin genetik ve çevresel faktörler olmak üzere en önemli iki nedeni
vardır. Birinci derece akrabalarında yüksek tansiyon öyküsü olan kişilerde
hipertansiyon görülme riski büyüktür. En yaygın olarak görülen hipertansiyon
nedenleri:
- Aşırı tuzlu gıdalarla beslenme
- Kafa içi basıncın yüksek olması
- Aort damarının kalpten çıktığı bölgenin dar olması
- Böbrek üstünden salgılanan kortizon veya aldesteron hormonlarının aşırı
- Salgılanmasına bağlı olarak görülen Crohn ve Cushing hastalığı
- Böbrek tümörleri
- Akut ya da kronik böbrek hastalıkları
- Böbrek damarlarının daralması
- Tiroid bezi hastalıkları
- Şeker hastalığı
- Kolestrol yüksekliği
- Gebelik
- Soğuk algınlığı ilaçları, dekonjestanlar, bazı ağrı kesiciler, doğum kontrol hapları,
- Kokain ve amfetamin gibi yasadışı ilaçlar
- Kilo fazlalığı
- Alkol ve sigara kullanımı
Hipertansiyon tedavisi ve yakalanmamak için yapılması gerekenler;
Yüksek tansiyon hastalarının tedavisi için öncelikli olarak hastaların yaşam tarzında
değişiklikler yapması istenir. Tansiyon hastası ideal kilonun üzerindeyse ideal kilosuna
dönmesi için yeterli ve dengeli bir diyet programı uygulaması önerilir. Tuz tüketimi
kısıtlanır ve meyve, sebze tüketimi artırılır. Margarin, tereyağı ve kuyruk yağı gibi
doymuş yağ oranı yüksek gıdalar diyetten çıkarılır. Alkol ve sigara kullanımı kesinlikle
bırakılmalıdır. Tansiyon hastalarının düzenli fiziksel aktivite yapması, kan basınçlarının
düzenlenmesini sağlar. Yaşam tarzındaki değişikliklere uyum sağlayamayan ya da
değişikliklere rağmen tansiyonu düşürülemeyen hastalara ila tedavisi uygulanır. Kronik
bir hastalık olan hipertansiyon yaşam boyu belirli aralıklarla doktor kontrolü gerektirir.
Doktor tarafından önerilen ilaçların düzenli olarak alınması ve doktora danışılmadan
dozunda oynamalar yapılmaması gerekir